Yunanca “zor nefes alma”, “nefes nefese kalma” anlam?nda kullan?lan bir kelime olan ast?m, ?ocuklarda ve eri?kinlerde en s?k rastlanan kronik hastal?klar?n ba??nda gelir. Dünyan?n her b?lgesinde ve her ya?ta g?rülür. Hastal???n dünya üzerindeki da??l?m?, ülkeden ülkeye ve bazen bir ülke i?inde b?lgeden b?lgeye de?i?im g?stermektedir. Büyük ?ehirlerde, deniz kenar?nda ve endüstri b?lgelerinde ya?amak, dü?ük sosyoekonomik durum, evde ?zellikle bebeklik ve ?ocukluk d?neminden ba?layarak sigara duman? maruziyeti ve ki?isel veya ailesel allerji ?yküsü ülkemizdeki ba?l?ca risk fakt?rleridir.

Ast?m hastal???, ?o?unlukla 1-10 ya?lar? aras?nda ortaya ??kar. Bu d?nemde erkeklerde daha s?k iken ya? ilerledik?e kad?nlar lehine d?ner. De?i?ik toplumlarda farkl? s?kl?kta olmakla birlikte, ?ocuklarda % 10-15, eri?kinlerde % 5-10 oran?nda rastlanmaktad?r.

Ast?m?n geli?iminde rol oynayan fakt?rler iki ana grupta toplanabilir.

1-Genetik fakt?rler : Ast?mda bilinen en ?nemli risk fakt?rü atopi denilen genetik olarak allerjiye yatk?nl?kt?r. Allerjik bünyeli ki?ilerde ast?m riski allerjik olmayanlara g?re 10-20 kat daha fazlad?r. Dolay?s?yla hem allerjiye yatk?nl???n ortaya ??kmas?nda hem de buna ba?l? ast?m?n geli?mesinde genetik fakt?rlerin ?nemli rolleri vard?r. Anne veya babadan birisi ast?ml? ise do?acak bebekte g?rülme olas?l??? % 20-30, anne ve baban?n her ikisi de ast?ml? oldu?unda bu oran % 60-70’lere ??kmaktad?r.

2-?evresel fakt?rler : Bebek henüz do?madan anne karn?nda iken annenin kar??la?t??? ?evresel fakt?rlerden etkilenir. Anne aday?n?n beslenme durumu (?zellikle inek sütü ve katk? maddeli g?dalar) ve ya?ad??? ortamda bulunan allerjenlerin kan yoluyla karn?ndaki bebe?ine ge?ti?i ve bebekte ast?m olu?ma riskini artt?rd??? saptanm??t?r. Gebelikte sigara i?en annelerin bebeklerinde ast?m ve di?er solunum sistemi hastal?klar? sigara i?meyen annelere g?re daha s?k g?rülmektedir.

Do?um sonras? d?nemde ise, ast?m?n ortaya ??kmas?nda ya?am?n ilk 2-3 y?l?nda bebe?in kar??la?t??? ?evresel fakt?rler ?ok ?nemlidir. Yo?un olarak atmosferde bulunan allerjenlerle kar??la??lmas?, evde sigara i?ilmesi, solunum yolu enfeksiyonlar?, hava kirlili?i, nemli ve kapal? ortamlarda ya?an?lmas? gibi de?i?ik ?evre fakt?rleri ast?m?n ortaya ??kmas?nda rol oynar. Genetik yatk?nl??? olan bebeklerde ya?am?n ilk https://www.replicaomegasale.com y?llar?nda allerjenlerle yo?un olarak kar??la?ma bilinen en ?nemli ?evresel risk fakt?rüdür. Bebeklik d?neminin sürekli ev i?erisinde ge?mesi nedeniyle bu d?nemde kar??la??lan allerjenler, genellikle ev tozu akar?, evde beslenen kedi, k?pek, ku? gibi hayvanlar?n tüy ve salyas? i? ortamdan kaynaklanan allerjenlerdir. Bunlar aras?nda ev tozu akar? tüm dünyada ast?m nedenlerinin ba??nda gelmektedir. Akar yo?unlu?u deniz seviyesine inildik?e artar. Buna paralel olarak deniz seviyesinde ya?ayanlarda ast?m s?kl???n?n daha yüksek oldu?u saptanm??t?r.

Hastal???n tan?s?nda en ?nemli basamak hastadan al?nan bilgilere dayan?r. Hastal?k kuru inat?? bir ?ksürük ile kendini g?sterebildi?i gibi, a??r nefes darl??? gibi tablolarla da kar??m?za gelebilir. Nefes darl??? bulunan a??r hastalarda tan? kolay, ancak tedaviye yan?t daha az ba?ar?l?d?r. Hastal?k basit bir kan testi ile saptanamad??? i?in erken d?nemde te?his edilmesi tamamen hekimin klinik tecrübesine ba?l?d?r. Tüm dünyada oldu?u gibi ülkemizde de en büyük sorun, hasta ast?ml? oldu?u halde hafif ?ikayetlerinden dolay? zaman?nda doktora g?türülmemesi veya bu ki?ilere ?ksürük nedeniyle s?k antibiyotik ve ?ksürük ?urubu kullan?lmas? sonucu hastal?k giderek a??rla?makta ve tedavisi gecikmektedir.

www.pinwatches.me

A?a??daki sorulardan herhangi birine yan?t?n?z “evet” ise ?ocu?unuz ast?m hastas? olabilece?inden hemen doktora ba?vurulmas? uygun olur.

1. ?ocu?unuzun g??sünde zaman zaman h?r?lt?, h???lt? veya ?sl?k sesi duyuluyor mu?
2. ?zellikle geceleri ve/veya sabah uyand???nda ortaya ??kan inat?? ?ksürük var m??
3. ?ksürük ve/veya solunum gü?lü?ü nedeniyle zaman zaman uykudan uyanmak zorunda kal?yor mu?
4. Ko?u veya di?er egzersizler dahil, fiziksel aktivite sonras?nda ?ksürüyor veya g??sünden h?r?lt?/h???lt? sesi geliyor mu?
5. Belirtilerin belirli bir mevsim veya ortamla ili?kisi var m??
6. Solunum yoluyla al?nan allerjen veya irritan maddelerle (sigara duman?, parfüm, boya, ?ama??r suyu, di?er kokular) kar??la?ma sonras? ?ksürük, h?r?lt?/h???lt? veya g??üs s?k??mas? ortaya ??k?yor mu?
7. So?uk alg?nl??? “g??süne iniyor” mu veya iyile?mesi 3 haftadan fazla zaman al?yor mu?
8. Zaman zaman gelen nefes darl??? ataklar? oluyor mu?

Ast?m ?üphelenilen hastalarda akci?er ve sinus r?ntgenleri, tam kan say?m?, kanda allerjiyi g?steren testlerin yan? s?ra ciltten allerji testlerinin ve akci?erin durumunu g?steren solunum fonksiyon testlerinin yap?lmas? gerekir. Hastal???n ve allerjenin saptanmas?n?n ard?ndan, hastaya hastal??? hakk?nda ayr?nt?l? bilgi verilir, allerjenden korunma y?ntemleri anlat?l?r ve ila? tedavilerine ba?lan?r. Bazen hasta tek ba??na koruyucu tedbirler ile hastal?ktan kurtulabilir. Ba?ar?n?n ü? temel anahtar?; hastan?n ya?ad??? ortam?n ?slah edilmesi, düzenli doktor kontrolü ve gerekli ila?lar?n uygun süre ve dozda kullan?lmas?d?r.

Tüm dünyada ve ülkemizde en yayg?n allerjen ev tozu akarlar? (mite)’d?r. Di?er ev-i?i allerjenler ev hayvanlar?, hamam b?cekleri ve küf mantarlar?d?r. Ot, a?a? ve de?i?ik bitki polenleri ve mantar sporlar? d?? ortam allerjenleri olarak adland?r?l?r. Ev tozu akar?na allerjisi olan bir ki?inin, yatak odas?ndaki hal? veya kilimin kald?r?lmas? ile i?e ba?lan?r. Bunun yan? s?ra evin di?er b?lümlerindeki hal? ve kilimler ya kald?r?l?r veya kü?ültülerek akarlar? ?ldüren birtak?m ila?lar veya süpürgeler kullan?l?r. Hastan?n pamuk veya yün yatak yerine elyaf yatak, yorgan ve yast?k kullanmas?, evinde veya i?yerinde yünlü ve tüylü her türlü ev tozu akarc??? bar?nd?ran malzemelerin yerine kolay silinebilen akarc?k bulundurmayan e?yalar? (ah?ap, deri kapl?, cam vb ) kullanmas? ?zendirilir. Nevresim, ?ar?af ve yatak k?l?flar? düzenli olarak haftada bir kez s?cak su ile y?kanmal?d?r. Battaniye ve perdeler 3 ayda bir y?kanmal? veya kuru temizlemeye verilmelidir. Tüylü yumu?ak oyuncaklar evden uzakla?t?r?lmal?d?r.

Hastan?n neye kar?? allerjisi olursa olsun uyulmas? gereken ba?l?ca kurallar ?unlard?r:

• Evde ve kapal? ortamlarda kesinlikle sigara i?ilmemeli ve s?k s?k havaland?r?lmal?
• Kapal? ortamlarda kedi, k?pek ve ku? beslenmemeli
• Kokulu parfüm ve deodorantlardan uzak durulmal?
• Katk? maddeli yiyecek ve i?ecekler yerine taze ve do?al g?dalar al?nmal?
• Polen, bal ve b?ld?rc?n yumurtas? gibi allerjen yükü fazla g?dalar tüketilmemeli
• Akupunktur, ma?ara tedavisi ve ?ifal? oldu?u zannedilen ne oldu?u belirsiz birtak?m bitkiler fayda yerine zarar verebilece?i i?in modern ve bilimsel olarak yararl? oldu?u kan?tlanm?? hekim kontrolü alt?nda tedavi se?ilmelidir.