İlk 6 ay anne sütü genellikle bebek için yeterlidir. Bu bebeklere 6. aydan itibaren ek gıdalara başlanmalıdır. Daha geç başlanırsa çocuğun çiğneme ve yutma yeteneği gecikir. Ek besinlere başladıktan sonra da bebeğe anne sütü vermeye devam edilmelidir.

Ek gıdalara başlarken

• Herhangi bir ek gıdaya başlanırken, önce azar azar (günde 1-2 tatlı kaşığı) başlanır.
• Yeni bir gıda bebek tarafından istenmezse zorlanmamalıdır. Belirli bir süre sonra bu gıda yeniden denenmelidir.
• Yeni gıdalar bebek açken denenmelidir. Konuşarak, ara ara okşayarak beslenmelidir.
• 9. aydan itibaren bebek kaşığı kendisi kullanmak, elde yenebilecek gıdaları eline alıp yemek isteyebilir. Döküp saçmasına, yüzüne gözüne bulaştırmasına göz yumulmalıdır.
• Bazı bebeklerde beslenme işleminin sonuna doğru öğürme refleksi görülebilir. Bu durum doyduğunun bir işaretidir.

İştahsızlık hallerinde uygulanacak önlemler

• Aşırıya kaçılmadan övgü dolu sözlerle bahsedilerek ve yemeğini bitirdiğinde ödüllendirerek çocuk desteklenmelidir.
• Yeterli miktarda gıda verilerek, yeterli süre tanınır. Reddedilen gıda küçük porsiyonlarla verilir.
• Çocukların büyükleri taklit etme özelliğinden yararlanılarak model olma yoluna gidilebilir.
• Devamlı iştahsızlık hallerinde ise psikolojik, bedensel ve diyete ilişkin faktörler göz önünde bulundurularak hekime danışılmalıdır.
• Piyasada iştah açıcı ilaç adıyla satılan ilaçların vitamin ve barsak düzenleyici olduğu unutulmamalıdır. Doktorunuza danışmadan kesinlikle kullanmayınız.

Ek gıdalara başlama sırası

• İlk başlanacak ek besin YOĞURT’tur. Yoğurt genellikle ikindi öğünü olarak verilir.
• Yoğurda alıştıktan 1-2 hafta sonra SEBZE ÇORBASI başlanır. Genellikle öğle öğününde, 1-2 tatlı kaşığı başlanarak verilir. Bebek sebze çorbasını severse 8. aydan itibaren öğle ve akşam öğünü olmak üzere iki kez verilebilir.
• Sebze çorbasına başlandıktan 1-2 hafta sonra MEYVE PÜRESİ verilebilir. Çocuğa verilecek ilk meyve; mevsimine göre elma veya şeftalidir. Meyveler iyice yıkanır, kabukları soyulur, cam rendede rendelenir. Günde 1-2 kez öğün aralarında verilir. Meyve pürelerine şeker eklenmemelidir. Meyve püreleri yoğurt ile karıştırılarak bir öğün verilir.
• 8. aydan itibaren KAHVALTI başlanır. Alıştırmak amacıyla başlangıçta sırasıyla katı pişirilmiş yumurta sarısı, ardından tuzsuz beyaz peynir ve sonrasında reçel verilir. İçecek olarak bitki çayları ve biberon mamaları verilebilir. Gerektiğinde tümü karıştırılır.
• 9. aydan itibaren TAHILLI ÇORBALAR, BALIK, TAVUK ve KÖFTE verilir.

Sebze çorbasının hazırlanışı

Birinci hafta: 4 su bardağı su, 2 orta boy havuç, 1 orta boy patates, 1 tatlı kaşığı pirinç konarak 45-50 dakika ağzı kapalı kapta pişirilir. Düdüklü tencerede pişirecekseniz 1 su bardağı su ve 15 dakika pişirmek yeterlidir. Tel süzgeçten geçirilir. Bu sulu çorbanın ilk hafta sadece suyu verilir. Önce yarım çay bardağı ile başlanır, çocuğun isteğine göre yavaş yavaş arttırılır. Doyacak miktarda yiyebilene kadar öğünler anne sütü ile tamamlanır.

İkinci hafta: Yukarıdaki gibi daha az su ile pişirilir. Havuçlar, patatesler tamamen ezilerek püre haline getirilir.

Üçüncü hafta: Mevsim sebzeleri eklenerek içerik zenginleştirilir. Küçük kaplarda 1-2 gün dolapta saklanabilir. Her türlü yeşil sebze eklenebilir. Ancak yeşil yapraklı sebze içeren çorbalar bir kereden fazla ısıtılmamalıdır.

Dördüncü hafta: Bu karışıma 1 çay kaşığı zeytinyağı veya tereyağı eklenir.

Beşinci hafta: Bu dönemde hazırlanan sebze püresine tepeleme bir çorba kaşığı yağsız dana kıyması (3 kez çekilmiş) eklenir.

D vitamin ve demir ilacı

Bebeklere 2-3 haftadan sonra günlük 400 ünite D vitamini ağızdan her gün verilmeli ve 1 yaşına kadar D vitaminine devam edilmelidir. Türkiye’de annelerde ve bebeklerde demir eksikliği anemisi çok sık görüldüğünden anne sütüyle beslenen bebeklere 4. aydan sonra, mamayla beslenen bebeklere ise 6. aydan sonra ağızdan demir ilacı verilmesi önerilmektedir.

İştahsızlık mı ? Anne memnuniyetsizliği mi?

Çocuklarda iştahsızlık ve olumsuz yeme alışkanlığı gelişebilir. İştahsızlıkta, öncelikle çocuğun gün boyu yedikleri not edilir, beslenme içeriği ve miktarlar değerlendirilir. Çoğu çocukta yeterli bir beslenmenin olduğu görülür. Besinler değişik tat, kıvam, renk ve çeşitlilikte sunulmalı, yemek porsiyonları çocuğun gereksinimine göre ayarlanmalı, bir öğünde yeterli miktar yenmemiş ise diğer öğüne kadar arada bir şey verilmeden çocuk aç bekletilmelidir. Anne-baba yemeğin cinsini ve zamanını belirler,ne kadar yemek yenileceği çocukların kararıdır.

Çocuklar gördüklerini taklit ettiklerinden ebeveynler çocukla birlikte yemek yemeli ve olumlu yeme alışkanlığı göstermelidirler. Annelerin en çok şikayetçi oldukları durum çocukların yemek yemeği reddetmesi ya da istenilen miktarda yemek yememesidir. Büyüme ve gelişmede ve kilo almada problem gözlenmiyorsa sorun sadece ailenin bu yöndeki kaygısıdır. Anneler bebeklerin gereksinim duyduğu miktarlar yerine kendilerinin yeterli bulduğu yemek miktarı önemserler.