Tuvalet Eğitimi

Çocukların tuvalet alışkanlığı kazanması normalde çocuklara bağlı bir durumdur. Ailelere düşen görev, çocukların tuvalet eğitimi almaya hazır olup olmadığını anlamak ve hazır olduklarında onlara yol göstermektir.Önemli olan eğitime çok erken başlamamak ve çocukları zorlamamaktır.Bezi bırakmak çocukların vereceği bir karardır.

Tuvalet eğitimi, çişlerini ve kakalarını istemli olarak tutabilmeyi sağlayacak düzeyde gelişimlerini tamamlamış çocuklara verilir. Eğitimine başlamadan önce, çocuğun ıslak ve kuruluk arasındaki farkı bilmelidir.Çocuğa öncelikle lazımlığa oturması öğretilir.Tuvalet eğitimine başlamak için kaslar ve sinir sisteminin yeteri şekilde gelişmiş olması, diğer bir değişle fiziksel olarak koşulların uygun olması gereklidir.Bu nedenle 2 hatta daha ideali 2,5 yaşında başlanılmalıdır.

Çocukların tuvalet eğitimine başlayabilmek için anne-babalar öncelikle aşağıdaki durumları gözden geçirmelidirler. Kabızlık sorunu olmamalı, çiş, kaka, kirli, temiz, ıslak, kuru, tuvalet, lazımlık kelimelerinin anlamları öğrenilmiş olmalı, bebek bezi birkaç saat kuru kalıyor olmalı, tuvaleti geldiğinde ve yapma aşamasında çocuğun evin içersinde koşturması, düzenli olarak çömelmesi, garip sesler çıkarması, yüzünün kızarması gibi bulguların gözlemlenmesi gerekir.

Tuvalet eğitiminde temel yaklaşım çiş, kaka, tuvalet, kirli, lazımlık, ıslak kelimelerin anlamlarının ve tuvalet ile kuru kalmak arasındaki ilişkinin öğretilip pekiştirilmesidir. Daha sonra çocuk lazımlığa oturma eylemi ile tanıştırılır, lazımlığa çıplak olarak oturması sağlanır. Gün içerisinde çocuğun bezini kirlettiği fark edildiğinde hemen ve bekletilmeden bezlerin değiştirilmesi gereklidir. Bu şekilde altının temiz olması sağlanıp çocuğun kirlilikten rahatsızlık duyması sağlanır.

Lazımlığa otururken sevdiği bir şey yapmasına veya oyun oynamasına izin verilmelidir. Çocuklar genellikle taklit ederek öğrenirler. Bu nedenle anne ve babayı uygun şekilde tuvalette görebilirler. Kardeşlerini ve arkadaşlarını bu kimselerin de izniyle tuvalette ve tuvalet yaparken izleyebilirler. Bezsiz dolaşmasına izin verilmeli, bu sürede kaçırma olursa kızılmamalı, cezalandırılmamalıdır.

Tuvalet yapıldığında aşırı telaş ve tepki oluşturmadan övgü şeklinde manevi ödüllendirme ile çocuk ödüllendirilmelidir. Unutulmamalıdır ki tuvalet eğitimi, başarılması gereken bir sınav veya görev değildir.

Tuvalet eğitimi kazanıldıktan sonra 5 yaşına kadar bazen aşırı heyecan, üzüntü veya oyuna dalma gibi durumlarda altına kaçırabilir, bu normal bir durumdur. Bazı çocuklar vücutlarından çıkan bazı parçaların tuvalete gitmesinden korkabilirler. Bu korkuların normal olduğu bilinmeli ve durum onlara anlatılmalıdır.

Çocuklarda 3 yaşında gündüz idrar kontrolü, 4 yaşında gündüz ve gece kaka kontrolü ve 5 yaşında gece idrar kontrolü sağlanılmış olmalıdır. Çocukların gece idrar tuvalet eğitimini kazanmaları ve kuru bir gece geçirebilmelerinin sağlanabilmesi için geniş bir zaman aralığına sahiptirler. Bu 2 yaş ile 6 yaş arasıdır. Gece tuvalet eğitimine başlama zamanı, çocuğun gece boyunca kuru kaldığını fark ettiğimiz ve gece bezlerinin birçoğunu ıslatılmamış bulduğumuz zamandır. Gece eğer bezler ıslanırsa değiştirilmeli ve çocuğa büyüdüğünde geceleri bezlememek gerektiği öğretilmelidir. Kuru kaldığı gecelerin sabahında çocuk övgü ile ödüllendirilmelidir.

Eğitim döneminde ıslak geceler olursa, çocuk suçlanmamalı ve cezalandırılmamalıdır. Yatmadan 2 saat öncesi ve yatma arasında sıvı kısıtlanmalı ve yatmadan önce tuvalete götürülmelidir. Gece altını ıslatıyorsa yattıktan 2 saat sonra uyandırılarak tuvalete götürülür. Tüm girişimlere rağmen kuruluk sağlanamazsa bezli gecelere dönülüp bir sure ara verilmelidir.

Çocuklarda 3 yaş dolduktan sonra gündüz idrar denetimi ve 5 yaş dolduktan sonra gece idrar denetimi sağlanılmamış ise Çocuk Nefrolojisi Uzmanına başvurulmalıdır. Buna sebep olabilecek fiziksel veya nörolojik bir rahatsızlığın olup olmadığı belirlenmelidir.