Üst solunum yolu enfeksiyonu (ÜSYE), dünyada ve ülkemizde doktor ziyaretlerine neden olan en sık hastalıklardan biridir. Çocukların bir çoğu yılda 5 defadan fazla ÜSYE geçirirler. Çocuklar büyüdükçe ÜSYE sıklığı azalır.

Mevsimsel dağılım

Üst solunum yolu enfeksiyonları genellikle sonbahar ve kış mevsimlerinde ortaya çıkar. Düşünülenin aksine havanın soğuması ve çocuğun üşümesi ile ilgisi yoktur.

• Toplu yaşam alanları çocukların virüsler ile karşılaşmasını arttırır.
• Hava soğuk olduğunda insanlar kapalı alanlarda birbirlerine yakın yaşarlar.
• Düşük nem, burun mukozasını kurutur ve virüslere karşı hassas hale getirir.

Belirtileri

Çocuk virüsü aldıktan 1-3 gün sonra belirtiler başlar ve genellikle 1 hafta sürer.

• Bebekler: huzursuzluk, ateş, burun tıkanıklığı, uyku sorunları, kusma, ishal
• Büyük çocuklar: burun akıntısı, burun tıkanıklığı, boğaz ağrısı, halsizlik, hapşırık, geniz akıntısı, öksürük

Bulaşma

ÜSYE olan bir kişi hapşırık ya da öksürük ile hastalığa yol açan virüsü yayar. Virüs havadan damlacık yolu ile bir kişiden diğerine yayılabileceği gibi direkt temas yolu ile ya da oyuncak gibi ortak kullanılan objeler ile bulaşabilir.

Gripten farkı

ÜSYE’nin (Soğuk algınlığı) gripten ayırımı önemlidir.

• Gripte ateş daha yüksektir.
• Gripte baş ağrısı hemen her zaman vardır.
• ÜSYE’da hapşırık daha sıktır.
• Gripte daha şiddetli öksürük vardır.
• Gripte halsizlik daha belirgindir.
• ÜSYE’da boğaz ağrısı sıktır.

Tedavi

Viral üst solunum yolu enfeksiyonlarının tedavisi yoktur. Kullanılan bazı tedaviler semptomları azaltabilir; fakat çocukların daha kısa surede iyileşmesini sağlamaz. Tedavisiz 7 gün tedavi ile 1 hafta da iyileşir.

Tedavide asıl önemli olan destekleyici tedavidir.

• Çocukların sıvı alımının arttırılmalı.
• Sigaraya maruziyet önlenmeli.
• Serum fizyolojik ile burnun temizlenmeli.
• Ateş düşürücü ve ağrı kesiciler verilebilir.
• Aspirin kesinlikle kullanılmaz.
• Antibiyotik bakterileri öldürür ama virüsleri öldürmez. Viral enfeksiyonlarda gereksiz antibiyotik kullanılması bakterilerde direnç gelişimine yol açar.

Korunma

• Hasta kişilerden uzak tutulmalı.
• Çocukların elleri ile ağızlarına dokunmaları enfeksiyon alımını arttırabilir.
• Sık el yıkama
• Okullarda oyun alanlarının ve oyuncakların uygun şekilde temizlenmesi

Komplikasyonları

• Kulak enfeksiyonları ( orta kulak iltihabı )

Sinüs enfeksiyonları

• Zatürre (pnömoni)